cementownie aktualizacja 01 grudnia 2003

tekst: Anna Dutkiewicz

Pierwsza opolska wytwórnia cementu powstała w roku 1857. Mieściła się ona na południe od dworca kolejowego w rejonie obecnego Technikum Materiałów Wiążących. Była to spółka akcyjna o kapitale zakładowym opiewającym na 100 tys. talarów. Na jej czele stał W.F.Grundmann. W pierwaszym roku wyprodukowano 900 ton cementu. W 1865 roku produkcja wzrosła do 6,5 tys. ton.

W tymże roku 1865 powstała druga opolska cementownia. Jej założycielem był H.Pringsheim, właściciel browaru. Mieściła się ona na terenie, na którym obecnie znajduje się Ovita Nutricia. Tak więc obie cementownie - Grundmanna i Pringsheima sąsiadowały ze sobą. W ówczesnym okresie cement opolski był cenionym produktem na rynkach zbytu. W roku 1867 dostał nawet wyróżnienie na międzynarodowej wystawie w Paryżu.

Dokładnie cztery lata później rozpoczęto budowę cementowni w Groszowicach, a w 1872 roku powstała cementownia Opole - Port, dzisiejsza Odra. W 1872 roku spółka bankierów wrocławskich, nosząca nazwę Oppelner Portland - Cement - Fabriken, wykupiła cementownie Grundmanna i Pringsheima. Powiększono znacznie kapitał zakładowy, zmodernizowano obie cementownie i zapewniono im wzrost potencjału produkcyjnego.

Wzmożony ruch budowlany oraz wszechstronne zastosowanie cementu w przemysłowym budownictwie lądowym i wodnym wywołały stale rosnacy popyt na ten materiał budowlany i sprzyjały zakładaniu nowych cementowni. W roku 1872 rozpoczęła produkcję cementownia w Groszowicach, stanowiąca własność Schlesische Aktien Gesellschaft fuer Portland - Cement - Fabrikation zu Oppeln.

W 1884 roku powstała na południe od dworca towarowego (dzisiejsze tereny przedsiebiorstwa Elmet) w Opolu fabryka założona przez A.Giesla; w 1887 roku przedsiębiorstwo to zostało przekształcone w spółkę akcyjną Portland - Cement - Fabrik vorm A.Giesel.

Na początku XX wieku, w roku 1901 w Nowej Wsi Królewskiej powstała kolejna opolska cementownia o nazwie Bolko, a w 1906 roku opolskie gazety informowały o wpisaniu do rejestru nowego zakładu o nazwie Silesia. Miała ona dwóch współudziałowców: Richarda Friedlaendera i inżyniera Wilhelma Leonardy z Ruedelsdorf koło Berlina. Cementownia ta, jak podawano, miała produkować rocznie 400 tys. ton cementu.

Był to znamienny rok dla opolskiego przemysłu, gdyż również w roku 1906 powstała cementownia Opole - Miasto, później Piast. Mieściła się ona na terenach przyległych do obecnej ul. Armii Krajowej.

Jak podają kroniki, w roku 1911 opolskie cementownie zatrudniały ok. 3000 osób. Pracownicy wywodzili się głównie z podopolskich wsi.